Người ta thường nói câu “Đừng hỏi tại sao mà biển xanh lại mặn” trong những trường hợp nói về chuyện gì đó là đương nhiên, một sự thật hiển nhiên nào đó. Nhưng nhiều người vẫn đi tìm lời giải đáp cho câu hỏi này. Đây là một vài lý giải cho lý do tại sao nước biển lại mặn của một nhà nghiên cứu khoa học có tên là Kaz Vorpal.
Tại sao biển xanh lại mặn?
Nước biển mặn có phải do đó là vựa muối lớn nhất trên trái đất?
Lý do nước biển mặn không phải vì trên Trái Đất có một vựa muối bí ẩn to đùng nằm ở đâu đó đâu. Lượng muối ngay trên bề mặt hành tinh này có vẻ là nguyên nhân hợp lý hơn. Ờ thì không có khúc sử thi huyền bí nào về một thứ có thể bị hòa tan và cuối cùng ướp mặn các đại dương. Xin nhắc lại, thứ chính xác là ta mong đợi không phải thế.
Không, chỉ đơn giản là như thế này:
Đây là halite, Halit là một loại khoáng vật của Natri clorua (NaCl), hay còn gọi là thạch diêm hoặc đá muối. Halit tạo thành các tinh thể đẳng cực. Thông thường nó không màu hoặc hơi vàng, nhưng cũng có thể có màu lam nhạt, sẫm hay hồng. Nói chung nó thường xuất hiện cùng các khoáng vật trầm tích kiểu evaporit khác như một vài dạng của các sulfat, halua và borat.
Halite là một loại đá xuất hiện chủ yếu tại những nơi có mỏ muối. Nước mưa bào mòn phần lớn bề mặt của halite, làm chúng tan ra và rồi hòa vào đại dương.
Natri clorua (Sodium chloride) là một loại đá tự nhiên, dễ thấy và phổ biến, được gọi là halite. Đây là một loại khoáng chất, giống như là đá thạch anh hoặc tràng thạch. Từng có một thời, chất này (và gốc natri của nó) xuất hiện vô cùng phổ biến trên bề mặt của lớp vỏ Trái Đất, nhiều hơn rất nhiều so với bây giờ, nhưng cũng không được trải đều và xuất hiện phổ biến như những loại khoáng chất khác bởi chất này dễ dàng bị hòa tan trong nước, trong điều kiện nhiệt độ và dưới các điều kiện tự nhiên phổ biến của Trái Đất, trong khi đá thạch anh thì không.
Do đó, halite, chứ không phải thạch anh, có xu hướng bị hòa tan trong nước mưa, chảy trên mặt đất và bị cuốn xuống các con sông, hồ, v.v., cho đến khi không còn được thấy nhiều trên bề mặt Trái Đất nữa, chúng bị tan chảy và tích tụ trên các đại dương. Và Natri từ các loại đá như halite phán ứng với Clo để tạo thành hợp chất Natri Clorua.
Thêm nữa, các loại khoáng chất hòa tan trong nước khác, như Canxi Clorua, Magie clorua, Kali oxit, Canxi cacbonat, v.v… cũng xuất hiện trong nước biển với lý do tương tự, chỉ là với hàm lượng ít hơn mà thôi, vì chúng ít bị hòa tan hoặc là do chúng ít phổ biến hơn.
Thế thôi đấy. Không có gì kỳ diệu, hiếm thấy hay đặc biệt đâu.
Nếu như Trái Đất có một biển Amoniac (ammonia) được hình thành bởi những cơn mưa, thì lượng Bạc Clorua (Silver chloride) sẽ bị hòa tan nhiều hơn, khi đó Natri clorua sẽ bị hòa tan ít hơn. Và các khoáng chất dễ bị hòa tan trong Amoniac sẽ xuất hiện phổ biến hơn trên bề mặt Trái Đất, bạn hiểu ý tôi chứ. Lúc đó đại dương amoniac sẽ chứa đầy loại các khoáng chất khác như Bạc clorua, thay vì Natri clorua.
Chỉ đơn giản vậy thôi. Natri clorua là một khoáng chất, là hòn đá mà thôi. Nhưng nó lại dễ dàng bị hòa tan trong nước. Hàng tỷ năm trước đây khi trái đất mới hình thành, có những cơn mưa lớn gây những cơn đại hồng thủy đầu tiên trên trái đất làm rửa trôi lượng khoáng thể halite tạo thành các đại dương và biển cả như hiện tại.
Dù sao thì nước chảy vào đại dương mang theo các loại khoáng chất bị hòa tan trong đó, rồi lại bốc hơi, nhưng các loại khoáng chất thì không, thế nên, trong suốt hàng tỷ năm đã trôi qua cho đến tận bây giờ, quá trình này cứ diễn ra ra như vậy đấy.
Mà tại sao nước biển không trở nên mặn hơn theo thời gian?
Ngày nay, độ mặn không tăng nhanh cho lắm, bởi phần lớn lượng muối bề mặt đã bị rửa trôi vào các đại dương rồi. Lượng halite mới được tạo ra chỉ xuất hiện một cách chậm rãi thôi, ví dụ các mỏ đá gốc Natri như đá granite, tương tự như quá trình phân hủy muối cũ, như một phần của đại dương bị biến mất trong quá trình hình thành bề mặt trái đất thông qua các chuyển động của các tầng đá. Các nguồn nước khác được hình thành theo kiểu khác như suối nước nóng hay các nguồn khác nữa thì lại không mang theo muối.
Và, lưu ý nhé, không phải là một sự trùng hợp ngẫu nhiên đâu, khi mà các loại khoáng chất có trong nước biển lại là những loại khoáng chất rất quan trọng đối với sự tồn tại của con người. Chúng ta đã tiến hóa theo chiều hướng cần Natri clorua bởi vì đó là một phần của đại dương, nơi được cho là khởi nguyên của sự sống trên hành tinh xanh này. Tương tự, sự sống trên một hành tinh nào đó, nơi có những cơn mưa amoniac, sẽ tiến hóa theo chiều hướng cần những loại khoáng chất bị hòa tan trong amoniac.
Sodium chloride(Clorua natri): là khoáng chất thiết yếu cho sự sống trên Trái Đất. Phần lớn các mô sinh học và chất lỏng trong cơ thể chứa các lượng khác nhau của clorua natri. Nồng độ các ion Na+ trong máu có mối liên quan trực tiếp với sự điều chỉnh các mức an toàn của hệ cơ thể – chất lỏng. Sự truyền các xung thần kinh bởi sự truyền tính trạng tín hiệu được điều chỉnh bởi các ion natri. (Các ion K- một kim loại có các thuộc tính rất giống natri, cũng là thành phần chính trong cùng các hệ cơ thể).
Đá Halite bị hòa tan và chảy ra sông hồ, vậy thì tại sao sông sồ không mặn mà chỉ có biển mới mặn?
Câu trả lời là sông là các dòng chảy, muối thì hòa tan từ từ và hạ nguồn của sông là đổ ra biển. Biển lại không phải dòng chảy giống như sông. Sông đổ ra biển chứ biển không đổ về sông. Vậy nên muối trong nước sông đều được cuốn theo dòng nước để ra biển.
Theo Thanh Hoa – Quora Việt Nam Dịch
Hiền Hiền Tổng hợp
Xem thêm:
Disney sẽ không đưa Deadpool vào vũ trụ điện ảnh Marvel?
XEM THÊM:
Top Thương Hiệu Mỹ Phẩm Thiên Nhiên
Top 20 công ty tổ chức sự kiện hàng đầu Việt Nam
Top 18 đơn vị làm dịch vụ Digital Marketing tốt nhất hiện nay
Top 15 đơn vị triển khai phần mềm ERP hàng đầu Việt Nam hiện nay
