Gần đây, có 1 chương trình mình khá yêu thích được phát sóng trên truyền hình. Mình theo dõi và để ý cũng vì chủ đề hợp sở thích. Đó là gameshow Rap Việt đình đám. Làm thế nào mà một chương trình mang nội dung như vậy có thể on trending trên Youtube nhiều tuần và nhận được sự quan tâm nồng nhiệt của khán giả đến thế?
Mình đã tự hỏi vậy sau khi vòng đầu tiên kết thúc. Mình có lý do để thắc mắc điều đó, bởi trước khi xem, mình luôn có suy nghĩ rằng: Rap Việt sẽ không thể được đón nhận nhiều như kết quả nó đã và đang thể hiện cho đến thời điểm hiện tại.
Bài viết này mang tính chia sẻ dưới góc nhìn của khán giả, một người thích nghe Rap, thích tìm hiểu về Marketing và muốn viết ra để lưu lại như 1 case thực tế giúp cho quá trình học hỏi về sau trở nên tốt hơn. Chính vì thế, các quan điểm được đưa ra trong bài viết hoàn toàn mang yếu tố cá nhân nên mọi người hãy thoải mái đón nhận nhé!
Bối cảnh và thời điểm phát sóng Rap Việt
Bối cảnh phát sóng Rap Việt 2020
Điều đầu tiên phải nhắc đến khi nói tới sự thành công của Rap Việt đó chính là bối cảnh xã hội. Lên sóng chính thức vào ngày 01/8/2020, giữa cơn khủng khoảng của làn sóng Covid 19 lần thứ 2 tại Việt Nam, Rap Việt đã có cơ hội để thể hiện sức mạnh của mình. Trong tình hình dịch bệnh lúc bấy giờ, giải trí tại nhà là việc được chúng ta ưu tiên hơn cả để đề phòng lây nhiễm cộng đồng. Nếu ở nước ngoài, công cụ Netflix – một dịch vụ xem video, phim ảnh trực tuyến được ưa chuộng thì tại Việt Nam, “kẻ” được yêu thích hơn cả là các gameshow truyền hình.
Nhưng nói vậy không có nghĩa bất cứ gameshow truyền hình nào ra mắt trong bối cảnh bệnh dịch cũng đều đạt được thành công vang dội. Chúng còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố mang tính nền tảng và thời điểm. Trong phần dưới đây, chúng ta hãy cùng tìm hiểu điều gì đã góp phần tạo nên thành công của Rap Việt trong bối cảnh hiện tại.
Thời điểm
Nếu như cách đây khoảng 5-6 năm, thể loại nhạc điện tử (EDM) vẫn còn đang làm mưa làm gió tại Việt Nam thì thời điểm hiện tại, nhạc Rap là kẻ dẫn đầu xu thế. Theo khảo sát được Novaon Communication thực hiện vào tháng 9/2020, hơn 82,9% số người được hỏi cho rằng Rap là thể loại nhạc xu hướng năm 2020. Nói cách khác, giai đoạn năm 2020 chính là khởi điểm cho đỉnh trend của nhạc Rap tại Việt Nam và hứa hẹn sẽ còn đem tới nhiều sự phát triển, đón nhận tích cực hơn nữa từ cộng đồng.
Cá nhân mình cho rằng nhạc Rap chỉ thực sự bắt đầu phát triển và được chú ý tại Việt Nam trong khoảng 3 năm trở lại đây (từ 2017). Đó là khi cuộc thi The Remix mùa 2 được tổ chức với sự tham gia (gần một nửa) của những nghệ sĩ trong giới như Touliver, Rhymastic, Triple D, Onionn, JustaTee, BigDaddy, Emily,… Cũng tại thời điểm này, R.Tee chính thức đầu quân cho công ty Dream S Entertainment và hợp tác với các sĩ như Juun Đăng Dũng, Suni Hạ Linh. Binz và Đen Vâu đang hoàn thành các album lần lượt là Lạc và Kobukovu. Hay sự kiện Suboi rap cho Cựu Tổng Thống Mỹ Barrack Obama trong 1 cuộc phỏng vấn cũng thu hút được sự chú ý của nhiều người.
Quay trở lại hiện tại, giai đoạn 2019-2020 thực sự là khoảng thời bùng nổ của nhạc Rap tại Việt Nam với hàng loạt HITS KHỦNG được tung ra. Các nhãn hàng chắc chắn không thể bỏ qua cơ hội này nên những chiến dịch quảng cáo cho thương hiệu thông qua việc kết hợp với nghệ sĩ có tên tuổi trong giới lần lượt được gấp rút triển khai. Có thể kể đến như Đen Vâu, JustaTee x Viettel Pay, Binz x Momo, LK x Pepsi, Suboi x Grab,… Và mới đây nhất là gameshow đình đám Rap Việt – cú nổ lớn trúng 2 đích khi vừa tạo ra sân chơi trên truyền hình cho khán giả, vừa giúp thương hiệu Pepsi và LG có cơ hội lan toả mạnh mẽ hơn.
Ok, vậy là chúng ta đã vừa đi qua phần nhận định chung trong chủ đề lần này cũng như sơ qua về tình hình phát triển nhạc Rap tại Việt Nam. Bối cảnh và thời điểm chính là điều kiện cần để làm nên thành công của Rap Việt. Vậy còn những điều kiện đủ là gì? Hãy cùng mình tiếp tục tìm hiểu ở phần dưới đây.
>> Phân tích Triết lý kinh doanh
Chiến thuật đứng trên vai người khổng lồ
Có rất nhiều những nhận định cũng như ý kiến trái chiều trong cộng đồng đến từ việc tại sao BTC lại để Trấn Thành, một người có xuất phát điểm là diễn viên hài dẫn chương trình về Rap vốn đòi hỏi cá tính và chuyên môn cao. Trong Marketing, chúng mình cũng có những ý kiến tranh luận như vậy nhưng ở một góc nhìn khác. Đó là việc mời Trấn Thành làm MC là chiến thuật đối lập hay đứng trên vai người khổng lồ? Trong bài viết này, vế thứ 2 là nội dung được bàn luận.
MC Trấn Thành được mệnh danh là MC quốc dân, được nhiều người biết đến. Việc để anh này làm MC nhằm hướng đến 2 mục đích:
– Tạo ra làn sóng dư luận gây tranh cãi, từ đó kích thích truyền thông được lan toả rộng hơn.
– Thu hút nhiều đối tượng khán giả hơn từ fan của MC. Từ đó càng giúp cho chương trình được nhiều người biết đến.
Ngoài ra, còn yếu tố thứ (3) liên quan đến góc độ chuyên môn. Thông thường, các MC trong chương trình hiphop, rap có xuất thân từ các rapper, breakdancer hoặc DJ, mang màu sắc cá tính riêng biệt của đường phố. Chính vì thế nên thường các show như vậy đa phần dành cho fan của thể loại này là nhiều. Còn với việc lựa chọn một MC đã “nhẵn mặt” với mọi người dân Việt, lại sở hữu khiếu hài hước, khả năng thiên biến vạn hoá sẽ giúp tạo ra những khoảnh khắc chạm đến trái tim khán nhiều hơn.
>>Nói đơn giản: MC Trấn Thành chính là cầu nối đưa Rap Việt đến với khán giả đại chúng.
Dàn KOLs chất lượng của Rap Việt 2020
Đó là các huấn luyện viên, ban giám khảo và đôi khi chính ngay cả thí sinh. Trong khi Binz, Suboi, Karik, Wowy, Rhymastic, JustaTee đã là những người nổi tiếng, có tiếng nói và sự hâm mộ lớn đối với đa số mọi người thì chính các thí sinh cũng không thua kém.
Một vài người trong số dàn thí sinh vốn dĩ đã có đông fan hâm mộ từ trước như Lăng LD, Dế Choắt, Ricky Star,… khi tham gia có tác dụng như thỏi nam châm thu hút người xem. Thậm chí nếu để ý kỹ ở vòng chinh phục, BTC đã sắp xếp để cho thành viên của 1 band nhạc khá nổi có cơ hội được tham gia nhằm gia tăng thêm sức hấp dẫn cho chương trình.
Kịch bản tốt
Sự hài hước
Tốt ở đây ám chỉ sự hài hước – yếu tố cần có nếu muốn được nhiều người xem. Vì tiếng cười luôn là liều thuốc bổ, không ai không muốn được thư giãn, và Rap Việt đã quá xuất sắc khi làm được điều này.
Có thể nhiều người sẽ cho rằng HLV Wowy gây cười bằng sự rẻ tiền, thể hiện lố bịch,… Hay GK Rhymastic được fan đặt biệt danh là NSND tấu hài nhưng thực chất, đó là chiến thuật trong khâu kịch bản mà BTC Rap Việt xây dựng nên. Nếu không có những khoảnh khắc hài hước “LỐ BỊCH” như vậy, chắc chắn độ HIỆU QUẢ của chương trình sẽ giảm đi nhiều. Và nếu không có sự “lố” của HLV Wowy, “lầy” của MC Trấn Thành thì có lẽ Rap Việt sẽ trở thành gameshow khô khan và có phần kén người xem.
Chiến lược dàn xếp
Dẫu vẫn biết các chương trình truyền hình luôn được dàn xếp, sắp đặt từ trước nhưng vấn đề nằm ở chỗ cách BTC thể hiện chúng cho khán giả thấy như thế nào. Ở Rap Việt, sự dàn xếp được sắp xếp một cách HỢP LÝ, đảm bảo được yếu tố cực kì quan trọng đó là CÂN BẰNG. Sự cân bằng giúp cho kết quả dàn xếp trở nên CÔNG BẰNG hơn và độc giả bớt HOÀI NGHI.
Điều này được thể hiện qua chiến lược ghép bảng BẬC THẦY được BTC sắp xếp. Mọi bảng đấu hầu như đều có sự cân bằng về trình độ, ngay cả việc xếp thí sinh về đội từng HLV cũng vậy. Ví dụ điển hình đó là tại Vòng bứt phá, sự góp mặt của cặp đôi yêu nhau MCK vs TLinh, thầy trò Gonzo vs Tage đã tạo hiệu ứng KỲ VỌNG mãnh liệt. Khán giả mong chờ cuộc đối đầu nảy lửa của những cặp thí sinh có mối quan hệ “TRÊN BÌNH THƯỜNG”, với vị trí khác nhau.
Đó thực sự là một trải nghiệm vô cùng thú vị và gây kích thích cao độ đối với những người theo dõi, đặc biệt là fan cứng của thí sinh.
Sự CHỈN CHU cũng là yếu tố được đánh giá cao bởi format được đóng khung CHẮC CHẮN Các tiết mục, giai đoạn diễn ra theo thứ tự và đa phần không dính sự cố. Thậm chí, drama được lồng ghép cũng rất tinh tế và khéo léo. Có thể kể đến ví dụ rõ ràng nhất ở Vòng đối đầu tập 4, tiết mục của R.Tee và Ricky Star và phần nhận xét của HLV Wowy. Tất cả mọi thứ được triển khai theo kịch bản không thể CHUẨN CHỈNH và chuyên nghiệp hơn.
Phân mảng
Nếu như để ý kỹ trong các tiết mục biểu diễn tại Rap Việt, các bạn sẽ thấy chúng được chia thành 2 mảng: (1) Trending, (2) Award.
Một số bài rap trong chương trình, cụ thể từ Vòng bứt phá trở đi tuy không có cơ hội được chọn để đi tiếp tới Vòng chung kết nhưng chúng lại là những tác phẩm được coi là trending đối với cộng đồng âm nhạc và chính bản thân Rapper thể hiện.
Ví dụ rõ ràng nhất là bài rap Nhà bao việc – R.Tee hay Mình đồng da sắt – Tez. Cả 2 bài rap này nếu xét về mức độ phù hợp với xu hướng hay nguyện vọng của tác giả thì chúng đều làm quá tốt. Đó chính là dụng ý trong kịch bản chương trình.
Ngược lại, có những tiết mục được thể hiện với mục đích khác, đó là để giành chiến thắng. Chúng có thể không thịnh hành bằng các bài rap đi theo hướng trending nhưng lại đảm bảo đủ các yếu tố để xứng đáng lọt top ứng cử viên cho chức vô địch. Nhìn chung, dù ở bất kỳ phân mảng nào, các bài rap trình diễn cũng đều được đầu tư chỉn chu để mang đến cho khán giả trải nghiệm thú vị nhất. Qua đó, góp phần làm phong phú thêm nội dung, đồng thời như một lời khẳng định sự đa dạng trong thể loại âm nhạc này.
>>Xem thêm: Nguồn nhạc nền quảng cáo miễn phí
Truyền thông bài bản
Một điều không thể phủ nhận là truyền thông của Rap Việt được làm cực kỳ tốt. Điều đó được thể hiện qua cái cách mà họ phát hành video UNCUT sau mỗi tập chính thức phát sóng. Các video này trải dài xuyên suốt từ ngày Chủ nhật tuần này cho đến thứ 6 tuần sau. Với cách làm đó, chương trình Rap Việt luôn đảm bảo được sự HIỆN DIỆN cần thiết với khán giả.
Hình ảnh, nội dung qua từng phần, từng tập phát sóng chính thức và các video phụ cũng có nội dung, bố cục rõ ràng. Phần sau kết nối được với phần trước và bổ trợ cho phần tiếp theo. Có 1 điều mình thấy khá thú vị đó là các tập của Rap Việt đều giữ cho khán giả không bị hụt hẫng về cảm xúc.
Đế chế SpaceSpeaker
Đế chế là từ mình dùng để thể hiện sự tôn trọng đối với họ.
Chắc chắn với những ai là fan của Rap Việt nói riêng hay người thưởng thức bình thường nói chung đều có thể nhận thấy rằng tất các bài nhạc, beat, bản phối,.. trong chương trình đều mang màu sắc rất riêng và thống nhất. Đế chế SpaceSpeaker chính là nhân tố đằng sau tạo nên bố cục hoàn chỉnh đó.
Có đến 6 cá nhân đến từ SpaceSpeaker đảm nhiệm trọng trách nay, bao gồm: GĐ âm nhạc Touliver, GK Justatee và Rhymastic, HLV Binz, mix/mastering SlimV, hỗ trợ sản xuất âm nhạc Tín Lê.
Tại sao lại là SpaceSpeaker mà không phải đơn vị khác? Câu trả lời rất đơn giản: Bởi đây là chương trình về Rap, và tại Việt Nam cho đến thời điểm này, không đơn vị nào đủ thấu hiểu, kiến thức chuyên môn về Rap/Underground như đế chế SpaceSpeaker.
Những thông điệp
Có một điều mình nhận ra sau khi theo dõi Rap Việt đến thời điểm hiện tại, đó là những thông điệp được truyền tải tới khán giả vô cùng tốt. Vẫn theo phương thức: Dùng câu chuyện cá nhân làm động cơ thúc đẩy, tạo động lực để đạt được thành tựu. Phương thức này tưởng chừng như đã cũ nhưng hiệu quả chúng mang lại là không thể phủ nhận.
Ngay từ những tập đầu tiên, việc lồng ghép thông điệp về văn hoá rap, những hình xăm hay thậm chí là cả chia sẻ góc khuất trong nghề giữa các HLV và BGK đã được show trên phát sóng chính thức. Điều đó giúp cho Rap Việt tạo cầu nối, giữ chân được nhiều người theo dõi hơn. Khán giả dần cảm thấy yêu mến họ qua những ý nghĩa ẩn sau mỗi bài nhạc.
Cũng vì thế mà chương trình ngày càng lan toả rộng rãi nhờ GIÁ TRỊ NHÂN VĂN mà nó đem lại. Để rồi đến tập cuối cùng Vòng bứt phá, cú chốt hạ đầy uy lực với thông điệp gia đình khép lại đầy cảm xúc, làm tiền đề cho đêm chung kết cuối cùng được diễn ra trọn vẹn hơn.
Tập nào của Rap Việt cũng là “chung kết”
Đã qua rồi thời đêm chung kết mới là thời điểm để những tiết mục hay nhất được có cơ hội toả sáng. Trong chương trình rap Việt, hầu như tập nào cũng có thể coi là đêm chung kết… sớm. Hẳn bạn còn nhớ tập 2 Vòng đối đầu, bài rap Chạy – G.Ducky ft Tez được nhiều người nhận định xứng đáng là tiết mục trong đêm chung kết. Thật vậy, qua mỗi tập khán giả lại được thấy những màn trình diễn bùng nổ, mang đến nhiều cảm xúc khác nhau.
Và những điều này kết hợp cùng sự dẫn dắt khéo léo của MC vô hình trung đã giúp cho thông điệp của nhạc rap đến gần hơn với trái tim khán giả qua con đường cảm xúc.
Tổng kết
Sau tất cả, có lẽ thành công lớn nhất của Rap Việt đó chính là thu hẹp khoảng cách của dòng nhạc Rap với công chúng, cộng đồng người nghe nhạc Việt Nam. Xoá bỏ ranh giới định kiến Rap là thể loại nhạc “không-thể-nghe” của phần lớn bộ phận bảo thủ.
Đối với thí sinh, sân chơi Rap Việt thực sự đã đưa họ đến gần hơn với khán giả, giúp họ thấu hiểu hơn về bản chất, góc khuất trong mỗi người nghệ sĩ. Và trên hết là lý do để các Rapper ấy theo đuổi con đường này. Suy cho cùng, những hình xăm đâu phải là biểu tượng dành cho những định kiến, phải không?
Nguồn: Bài viết từ tác giả Nam LB – Content Excutive tại AZ Việt Nam – Viết lách mỗi ngày
